Wspólne plany
29 czerwca 2015 r. EKD i DBK upubliczniły korespondencję między bp. Heinrichem Bedford-Strohmem, prezesem Rady EKD, oraz kard. Reinhardem Marxem, przewodniczącym DBK.
Uzgodniono, że 11 marca 2017 r. (wigilia Niedzieli Reminiscere, 2. Niedziela Pasyjna) odbędzie się ekumeniczne nabożeństwo pojednania, podczas którego przedstawiciele tradycji rzymskokatolickiej i ewangelickiej będą prosić Boga i siebie nawzajem o przebaczenie, a także wyznają winę za podział Kościoła.
Wcześniej, bo w dniach od 16 do 22 października 2016 roku, przedstawiciele EKD i DBK odbędą wspólną pielgrzymkę do Ziemi Świętej. Jeszcze nie do końca sprecyzowanym pomysłem EKD są ekumeniczne obchody Święta Podwyższenia Krzyża Świętego (14 września 2016 r.) – do udziału w ekumenicznej liturgii EKD chce zaprosić nie tylko katolików, ale i anglikanów, prawosławnych oraz innych chrześcijan, aby podkreślić łączącą moc krzyża Jezusa Chrystusa.
Biskup pisze do kardynała
W liście do kard. Marxa, prezes Rady EKD napisał, że 31 X 1517 r. jest dla wielu Kościołów reformacyjnych w Niemczech i poza nimi symboliczną datą o ogromnym znaczeniu duchowym, która oznacza nie tylko odnowę, ale i porażkę człowieka.
– EKD zależy na tym, aby po wielu uroczystościach upamiętniających to wydarzenie w przeciągu wieków, służących polemicznemu odseparowaniu się od Kościoła rzymskokatolickiego oraz głoszeniu narodowej ideologii, rozwinąć taką kulturę pamięci, która będzie odpowiadać zarówno ekumenicznym osiągnięciom między naszymi Kościołami oraz wyrażać będzie uwolnienie się od wszystkich narodowych konotacji święta.
Bp Bedford-Strohm podkreślił, że reformacyjna refleksja nad wiarą z uwzględnieniem krytycznego spojrzenia na dzieje Reformacji oraz zaakcentowanie ekumenicznej perspektywy, stały się realne również dzięki impulsom Soboru Watykańskiego II, który umożliwił ekumeniczną rozmowę obydwu tradycji. Luterański biskup przypomniał osiągnięcia niemieckiego oraz międzynarodowego dialogu ekumenicznego między luteranami a rzymskimi katolikami, wskazując szczególnie na dokumenty ostatnich lat – Wspólną Deklarację o Usprawiedliwieniu (1999) oraz Od konfliktu do komunii (2013).
Według bp. Bedford-Strohma istotne dla Kościołów ewangelickich są przede wszystkim trzy aspekty, które umożliwią wiarygodne i ekumenicznie odpowiedzialne przygotowanie uroczystego wspomnienia Reformacji w 2017 roku:
1) Święto Reformacji w roku jubileuszowym będzie głównie Świętem Chrystusowym (Christusfest), wskazaniem na centralne znaczenie Ewangelii o Jezusie Chrystusie przekazanej w Piśmie Świętym oraz starochrześcijańskich wyznaniach wiary:
– Chcemy obchodzić Święto Chrystusowe, które będzie orędziem o wolnej łasce Bożej dla wszystkich narodów. Ta podstawowa intencja Reformacji skłania nas również, aby nie koncentrować się na tradycyjnej polemice, ale by zaprosić wszystkie Kościoły chrześcijańskie do wspólnego świętowania, nawet jeśli mają krytyczną opinię nt. Reformacji.
2) w 2017 roku musi wybrzmieć całość dziedzictwa Reformacji – nie tylko teologia Marcina Lutra wraz z jego nieakceptowalnymi poglądami, dotyczącymi papieża, Żydów i muzułmanów, ale także wszystkie refleksje teologiczne, które poruszały ludzi przed 500 laty.
– Uważamy, że wyjście poza luterański horyzont wspominania stwarza szansę dla wspierania tego, co wspólne dla reformacyjnych Kościołów złączonych Konkordią Leuenberską z 1973 roku.
3) wyjście poza horyzont krajowy, a więc i zerwanie z tą przeszłością, gdy jubileusze Reformacji były obchodzone jako niemieckie święta narodowe
– 500 lat Reformacji w 2017 roku będzie początkiem wpierw europejskiej, a później i międzynarodowej kultury pamięci
List prezesa Rady EKD kończy się wyraźnym zaproszeniem skierowanym do niemieckiego episkopatu rzymskokatolickiego, aby wspólnie obchodzić 500-lecie Reformacji jako Święto Chrystusowe.
Kardynał pisze do biskupa
W odpowiedzi do bpa Bedforda-Strohma, przewodniczący DBK kardynał Marx zaznaczył, że zaproszenie jest wyrazem relacji opartych na wzajemnym zaufaniu.
– EKD pokazuje, że nie chce świętować jubileuszu reformacyjnego bez włączania ekumenicznych partnerów. Jako DBK czujemy się poruszeni tym zaproszeniem nie tylko dlatego, że Reformacja i jej skutki są także częścią historii Kościoła katolickiego, ale również dlatego, że jesteśmy świadomi owoców ekumenicznych dialogów minionych dziesięcioleci. Łączy nas wiara w Jezusa Chrystusa, czytanie Pisma Świętego oraz sakramentalna więź Chrztu.
Niemiecki purpurat docenił gest EKD, że Kościoły ewangelickie chcą nie mówić nie tylko o pozytywnych aspektach Reformacji, ale również o winie i podziale. Kardynał stwierdził, że DBK chętnie podejmie zaproponowaną przez EKD koncepcję, wyrażając radość, że EKD podjęła propozycję poprzedniego przewodniczącego DBK, abpa Roberta Zollitscha:
– Byłoby dobrze, gdybyśmy z Ziemi Świętej wysłali wspólny sygnał, który będzie wyznaniem naszej wiary oraz przekraczającym granice Kościołów świadectwem o powierzonej nam nadziei, która prowadzi nas jako chrześcijan.