Pierwsza Polka wybrana na biskupkę luterańską

Kontrkandydatem był ks. Mark Hardy z Leeds.

40-letnia ks. Paulina Hławiczka-Trotman jest pierwszą Polką na świecie, która została wybrana na luterańską biskupkę i pierwszą polską biskupką protestancką w ogóle. Nie jest jednak pierwszą Polką, która będzie pełnić posługę biskupią, gdyż od 1929 roku kobiety na biskupów konsekrują mariawici (obecnie jedynie Kościół Katolicki Mariawitów).

Ks. radca Paulina Hławiczka-Trotman związana od urodzenia z Ustroniem i Skoczowem (Śląsk Cieszyński) jest absolwentką Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie. Na duchowną luterańską została ordynowana w Anglii w 2014 roku przez szwedzkiego biskupa Martina Linda, gdyż wówczas Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce nie ordynował (wyświęcał) kobiet, co zmieniło się dopiero w 2022 roku. Będąc w Polsce Paulina Hławiczka pracowała w Polskiej Radzie Ekumenicznej oraz Ewangelickim Duszpasterstwie Wojskowym. Ks. Hławiczka jest nie tylko członkinią (radca/radczyni) konsystorza LCiGB, lecz także proboszczką parafii luterańskich w Nottigham, Cork i w Londynie.

Na mocy luterańsko-anglikańskiej Ugody z Porvoo posiada licencję kapłańską w Diecezji Southwell i Nottingham Kościoła Anglii, na terenie której odprawia również nabożeństwa anglikańskie.

Polscy luteranie są również w Londynie, gdzie są częścią Luterańskiego Kościoła w Wielkiej Brytanii, niezwykle różnorodnego pod wieloma względami wspólnoty, którą opiekuje się ks. radca Paulina Hławiczka-Trotman @luteranie pic.twitter.com/ILxqnP4nm2

— Ewangelicy.pl (@ewangelicyPL) March 13, 2023

Wspiera także ekumenicznie inne Kościoły tradycji protestanckiej. Ks. Hławiczka jest również aktywnie koncertującą śpiewaczką (uczyła się m.in. u prof. Teresy Żylis-Gara) oraz kapelanem luterańskim i ekumenicznym Uniwersytetu w Nottigham. Jest również aktywną uczestniczką wielu panelów dyskusyjnych organizowanych przez brytyjskie media i projektów społecznych lokalnej społeczności polonijnej i nie tylko.

Jest żoną pastora Arlingtona Trotmana, duchownego Kościoła Metodystycznego w Wielkiej Brytanii.

Warto wspomnieć, że to już drugie wybory biskupa Luterańskiego Kościoła w Wielkiej Brytanii w tym roku. 22 kwietnia br. odbył się już synod, podczas którego na biskupa Kościoła wybrano fińskiego duchownego ks. dr. Jaako Rusamę, jednak z powodu komplikacji natury prawnej i osobistej ks. Rusama w porozumieniu z Radą LCiGB postanowił zrezygnować z przyjętego wcześniej wyboru i tym samym pojawiła się konieczność zwołania nadzwyczajnego synodu i dokonania ponownego wyboru biskupa.

Wprawdzie Luterański Kościół w Wielkiej Brytanii należy do jednego z najmniejszych Kościołów luterańskich na świecie, to jest jednak jednym z najbardziej zróżnicowanych pod względem narodowościowym Kościołów. W parafiach Kościoła odprawiane są nabożeństwa nie tylko po angielsku, ale także po niemiecku, języku chińskim, językach nordyckich, łotewskim oraz polskim.

Na naszych oczach dzieje się historia. Rok temu ordynacja kobiet w @luteranie , a dziś nasza Rodaczka została wybrana na Biskupkę brytyjskich luteran i jest pierwszą Polką-ewangeliczką wybraną do tej posługi. Ogromna radość! Gratulacje! https://t.co/7YeLubUtoB

— bp Jerzy Samiec (@BpJerzySamiec) September 23, 2023

Luteranie i polscy luteranie na Wyspach

Polscy luteranie stanowili do niedawna w Wielkiej Brytanii dość pokaźną mniejszość religijną. Największa fala polskich uchodźców przybyła do Wielkiej Brytanii w latach 40. XX wieku w związku z wybuchem II wojny światowej. W bliskiej współpracy z Kościołem Anglii zorganizowano opiekę duszpasterską dla polskojęzycznych luteran, którymi zajmowali się różni duchowni, w tym ks. dr Andrzej Wantuła, późniejszy biskup Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce w latach 1959-1975. Pod koniec wojny liczba polskich luteran wzrosła, a to związku z decyzją o pozostaniu na obczyźnie części wojsk generała Władysława Andersa, który urodził się w rodzinie luterańskiej, ale później konwertował na rzymski katolicyzm.

W 1953 roku ukonstytuował się Polski Kościół Ewangelicko-Augsburski na Obczyźnie, którego pierwszym i ostatnim biskupem został urodzony na Zaolziu bp dr Władysław Fierla (1909-1995), były więzień KL Dachau i KL Mathausen-Gusen. Po odzyskaniu przez Polskę pełnej suwerenności w 1989 roku podjęto starania, aby przywrócić jedność między Kościołem w Anglii a macierzystym Kościołem Ewangelicko-Augsburskim w Polsce, co się nie udało. Na skutek wewnętrznych sporów natury administracyjno-prawnej Kościół na uchodźctwie rozpadł się w 1991 roku, a polskojęzyczne parafie przyłączyły się do Luterańskiego Kościoła w Wielkiej Brytanii (LCiGB).

Początki dzisiejszej struktury LCiGB sięgają 1961 roku, kiedy powstał Zjednoczony Synod Luterański, 10 lat później przemianowany na LCiGB. Do 2001 roku na czele Kościoła stał Synod, który wybierał dziekana Kościoła z prerogatywami biskupimi. Dopiero w 2001 roku zdecydowano się na wybór biskupa Kościoła, którym został Polak bp Walter Jagucki. Po bp. Jaguckim zwierzchnikiem Kościoła została bp Jāna Jēruma-Grīnberga, która była pierwszą kobietą w Wielkiej Brytanii wyświęconą na biskupa – obecnie pełni funkcję proboszczki parafii anglikańskiej w Rydze.

Kolejni biskupi-zwierzchnicy byli biskupami-emerytami ze Szwecji (Martin Lind) oraz Norwegii, skąd pochodzi urzędujący biskup Tor Berger Jørgensen.

LCiGB posiada 11 parafii w całym kraju, jednak nie są to wszystkie parafie luterańskie w Zjednoczonym Królestwie, gdyż część Kościołów narodowych zachowała administracyjną niezależność (np. Kościół Szwecji), jednak wraz z LCiGB tworzą Radę Luterańską w Wielkiej Brytanii, w skład której wchodzą prawie wszystkie Kościoły i zbory luterańskie w Wielkiej Brytanii. LCiGB jest członkiem Światowej Federacji Luterańskiej i był reprezentowany podczas 13. Zgromadzenia Ogólnego ŚFL w Krakowie przez bpa Berger Jørgensena. Obecna była również ks. Paulina Hławiczka-Trotman. 

Na terenie kraju działa również konserwatywny Ewangelicko-Luterański Kościół Anglii, Szkocji i Walii. 

Historia luteranizmu na Wyspach sięga czasów reformacji. To właśnie zwolennicy reformacji w duchu luterańskim byli pierwszymi protestanckimi męczennikami na angielskiej ziemi i wywarli kluczowy wpływ w początkowym okresie XVI-wiecznej reformacji, która na Wyspach miała inny przebieg od reformacji kontynentalnej i doprowadziła do ukształtowania się osobnego niezależnego i wewnętrznie bardzo zróżnicowanego nurtu reformacji – anglikanizmu – który, nawet jeśli we wstępnej fazie znajdował się pod wpływem luterańskiej myśli teologicznej dość szybko ewoluował w kierunku teologii reformowanej związanej z Genewą i Zurychem, by w XIX wieku przybrać na powrót bardziej katolicką osnowę w formie anglikanizmu wysokościelnego (ruch traktiariański/oksfordzki).