Kościół wielokrotnie zawiódł – niderlandzcy protestanci przepraszają za współwinę wobec Żydów
Bez jakichkolwiek zastrzeżeń uznajemy, że Kościoły współprzygotowały podłoże, na którym mógł kwitnąc antysemityzm i nienawiść – powiedział przewodniczący Protestanckiego Kościoła Niderlandów (PKN) René de Reuver podczas uroczystości upamiętniającej kolejną rocznicę pogromu żydowskiego (Noc kryształowa) w amsterdamskiej synagodze.
Obchody odbyły się 8 listopada br., a więc w przeddzień rocznicy Nocy Kryształowej. – Chcemy również uznać, że nasze wyznanie winy następuje bardzo późno, ale mamy nadzieję, że nie jest za późno – zaznaczył pastor René de Reuver, przemawiając w imieniu PKH i kierując prośbę o wybaczenie w imieniu Kościołów do przedstawicieli amsterdamskiej gminy żydowskiej.
De Reuver zaznaczył, że holenderscy protestanci zrobili za mało, aby chronić żydowskich współobywateli, którzy uciekali z terenów zajętych przez niemieckich nazistów. Reprezentant niderlandzkich protestantów przyznał, że choć zdarzały się inspirujące i bohaterskie działania pojedynczych ludzi Kościoła to jednak Kościół jako całość zawiódł i jest częścią historii winy, także po zakończeniu II wojny światowej, kiedy ocaleli Żydzi wracali do kraju.
W maju 1940 roku Królestwo Niderlandów zostało najechane przez III Rzeszą i szacuje się, że zamordowano ok. 75% holenderskich Żydów, których przed wojną było ok. 140 tys.
Verklaring van de Protestantse Kerk in Nederland over erkenning van schuld en onze verantwoordelijkheid voor de toekomst, zoals uitgesproken door ds. @ReneDeReuver, scriba generale synode, tijdens de Kristallnachtherdenking op 8 november 2020. https://t.co/Ya3fIeKQyC
— Protestantse Kerk in Nederland (@PKNnl) November 8, 2020
W uroczystości, która odbyła się w amsterdamskiej synagodze, uczestniczył m. in. rabin Les Vorst, który jako 5-latek trafił do obozu koncentracyjnego w Westerbork.
Protestancki Kościół Niderlandów jest Kościołem unijnym w powstałym w 2004, w skład którego weszły dwa duże Kościoły reformowane i niewielki Kościół ewangelicko-luterański. Do PKN należy ok. 10% obywateli, co daje liczbę nieco ponad 1,6 mln. wiernych.
Całość uroczystości można zobaczyć tutaj.
O kolejnej rocznicy Nocy kryształowej z 1938 roku przypomniała na Twitterze dr Ewa Jóźwiak, prezes Synodu Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Polsce.
(1/2) Dzisiaj przypada rocznica Nocy Kryształowej (9/10 listopada 1938), czyli zorganizowanego pogromu ludności żydowskiej. Niechętnie obecnie wspomina się to, co wydarzyło się w przededniu II wojny światowej. pic.twitter.com/lhjHlGojiT
— Ewa Jóźwiak (@EwaJozwiak_KER) November 9, 2020