Święto Objawienia Pańskiego (Epifanii)

Pierwotnie święto to obchodzili zwolennicy gnostyckich sekt, o czym wspomina św. Klemens Aleksandryjski. Nie ma dokładnych informacji, od kiedy Święto Objawienia Pańskiego obchodzone było w Kościele. Najstarsze źródła poświadczają, że święto wywodzi się z Egiptu z końca IV wieku. Jednak na przełomie IV i V wieku Jan Kasjusz relacjonuje, że zwyczaj Święta Epifanii jest antyczną tradycją (antiqua traditio), co uzasadnia stwierdzenie, że uroczystość obchodzona była lokalnie na długo przed tekstem Kasjusza. Początkowo Święto Epifanii poświęcone było Narodzeniu Pańskiemu, ale również Chrztowi Pańskiemu, cudowi w Kanie Galilejskiej oraz przybyciu magów (tzw. króli) ze Wschodu, których symbolika zdominowała późniejsze przekazy liturgiczne.

Kościół Wschodni obchodzi święto Chrztu Pańskiego i Objawienia Pańskiego jednocześnie. Kościoły zachodnie (rzymskokatolicki, ewangelickie, anglikańskie i starokatolickie) wspominają Chrzest Pański w pierwszą niedzielę po Epifanii.

W okresie Reformacji ks. Marcin Luter podejmował próby zmiany nazwy Święta Epifanii na Święta Chrztu Pańskiego, argumentując, że byłby to powrót do korzeni, jednak Wittenberski Reformator nie mógł się przebić ze swoją opinią. Nacisk na chrzcielny wymiar Święta Epifanii posiadała jego oktawa w Mszale św. Piusa V.

Śpiewnik Ewangelicki posiada odrębne pieśni na Święto Objawienia Pańskiego. Jedną z najbardziej znanych jest pieśń: Jak pięknie nam jutrzenka lśni (105)